YOGA
             Yoga;insanın özüyle,doğayla,dünya ve tüm evrenle bütünleşme,bütünü idrak etme sürecidir. Bir idrak ve uygulama yoludur. İnsanın farkındalığını arttırmaya hizmet  eden bir araçtır. Farkındalığımız arttıkça kendimizle,doğayla ve tüm evrenle bir   bütünlük  sağlarız.Bu da kalıcı bir mutluluk ve huzurun anahtarıdır. Yoganın   kelime     anlamı bütünlük ve birleşmedir. Beden ve zihnin uyum içinde çalışması ve bir bütün olmasıdır. İçinde bulunduğumuz stresli ve yoğun tempo ile zihinsel ve bedensel       gerginliğimiz artmaktadır. Bununla beraber gerçek ihtiyaçlarımızı ve kendimizi unutup yaşamın bu hızlı akışından olumsuz etkilenmekteyiz. Günümüzün yoğun  ve stresli  temposundan sadece yetişkinler değil,çocuklarda olumsuz etkileniyor. Çocukların günlük yaşantılarının büyük kısmı TV  ya da  bilgisayar karşısında,hareket etmeden,kendilerinden ve doğadan uzakta geçiyor. Ayrıca eğitim sistemimizdeki yoğun  tempo,yetişkinlerin  çocuklardan yüksek beklentileri çocukları başarı ve yeterlilik stresi altına sokuyor. Yoga hem  yetişkinlerin hem de çocukların yaşadığı bu olumsuz etkileri gidererek kişinin kendisini geliştirmesini,zihinsel ve bedensel dinginliğini keşfetmesini sağlar. Zihinsel ve bedensel dinginliğini keşfettiğimiz zaman yaratıcılığımız,cesaretimiz ve öz güvenimiz artar.
        
        ÇOCUK YOGASI  NEDİR?
           Çocuk yogası hikayeler eşliğinde ve oyunlarla yapılan özel bir yoga türüdür. Yoga hareketleri,nefes çalışmaları ve dinlenme tekniklerinden oluşur. Çocuğun beden farkındalığını, yaratıcılığını ve konsantrasyonu artırır. Çocukluk,enerji ve yaratıcılık  seviyesinin  çok yüksek, görsel ve zihinsel algının çok açık ve öğrenmenin çok eğlenceli olduğu bir dönemdir. Ayrıca vücutlarını  keşfettikleri ve bunun keyfine vardıkları mükemmel  bir zaman dilimidir. Bütün çocukların fiziksel çalışmalara ihtiyaçları  vardır. Ancak  bu çalışmalar  onların büyüyen bedenlerini desteklemeli ve sağlıklı gelişimlerine katkıda bulunmalıdır. Bu  bakımdan çocuk yogası  çocukların hem fiziksel hem ruhsal hem sosyal  hem de bilişsel gelişim alanlarını ayrı ayrı destekler.
      
        ÇOCUKLAR ÇOCUK YOGASINDAN NASIL FAYDALANIR?
      
        *  Yogada hedeflenen amaçlardan en önemlisi çocukların bedenini tanıması,kendisiyle barışık olması ve kendisini sevmesidir. Erken yaşta bu bilinci çocuklara vermek çok önemlidir. Yoga çocukların kendi bedeni ile ilgili farkındalığının artmasını ve bunun  sonucunda da karşısındaki kişilerin bedenine saygı göstermesini sağlar. Bu saygı da arkadaşlarına zarar vermesini  engeller.  Şiddetin çok yaygın olduğu günümüzde birbirlerine saygı gösteren ve zarar vermekten kaçınan bireyler  yetiştirmek önemlidir.

        *  Yoga çocukların kendi içlerinde var olan kişiye ulaşmalarını,içlerindeki güzelliği görmelerini,kendilerine güven  duygularının  artmasını,vücutlarındaki rahatlığı hissetmelerini sağlar. Aktif bir hayat yaşarken durgun bir zihne sahip olmalarını  sağlar. Daha iyi bir sporcu,öğrenci,arkadaş ve aile üyesi olmalarına yardım eder.
     
      *  Asanalar yani yoga hareketlerinin bir çoğu isimlerini doğadan almıştır.(Ağaç,yılan,inek,kedi,kelebek) Anlatılan hikayeler  genellikle doğa ile ilgili olduğu için çocuklar adı geçen hayvan ya da bitkinin hareketini yaparlar ve bunların özelliklerini hem  öğrenirler, hem de hissederler.dolasıyla rol algıları gelişir,dinleme ve dinlediğini anlama becerileri artar.
        
     *  Asanaları yaparken çocuklar doğa ile ilgili bilgiler öğrenirler. Örneğin yılan hareketini yaparken  bazen çıngıraklı yılan olur, bazen kobra     yılanı olurlar,böylece yılan çeşitlerini de öğrenirler.(hayvan korkularını yenmede destek) Doğa hakkında konuşmak  farkındalıklarını artırır. Çevrelerini korumayı ve doğaya karşı  saygılı olmayı öğrenirler. Çocuk yogası çocukların  çevre bilinci kazanmalarına destek verir.

     * Yoga çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimine katkıda bulunur. Bir çok zeka alanının gelişmesini sağlar. Özellikle bedensel  zekaların ve duygusal becerilerinin gelişimini destekler.

     *  Günümüzde çocukların çok fazla televizyon ve bilgisayar karşısında oturmaları onların fiziksel gelişimlerini olumsuz etkiliyor. Yoga çocukların kaybettikleri doğal vücut esnekliğini tekrar kazanmalarına yardımcı olur. Telaşlı ve hızlı yaşam koşullarında bunu kaybetmemeleri ve küçük yaşta  farkına varmaları çok önemlidir. Vücutları ağır olup , vücut egzersizleri yapmak istemeyen çocuklar bile keyifle bu çalışmalara katılırlar. Çünkü hareketlerin  yapılmasında mükemmellik kaygısına girilmez. Çocukların bireysel  farklılıkları göz öüne alınır. Bu da çocukların etkinliğine daha rahat katılmalarını sağlar.

  * Çocukların gelişim süreçleri ; bedensel ihtiyaçları ile bağlantılıdır. Yoga çocukların vücutlarının neye ihtiyacı varsa onu sağlar. Bazı çocuklar esnektir ancak kas gelişimi henüz tamamlanmamıştır ve yoga ile güçlenir. Güçlü olup esnek olmayan  çocuklar esneklik kazanır.

  * Diğer sporlardan farklı olarak rekabet olmadan eğlenceli olması önemlidir. Çocuklar hareketleri yaparken eğlenceli vakit geçirirler, eğlenirken de yaratıcılıkları gelişir. Herkes kazanandır çünkü her çocuk kendi adımındaki gelişimi bireysel limitlerini test eder. Her beden yapısındaki çocuk, başarısızlık endişesi taşımadan katılım sağlar.

  * Çocuklar yoga çalışmalarını sürekli hale getirdiklerinde hareketleri daha rahat yapabildiklerini görürler. Bu da onların sabırla ve vazgeçmeden  gayret etmeyi öğrenmelerini sağlar.

  * Hareketler, çocukların rahatlıkla yapabileceği, bedenlerini zorlamayacak niteliktedir. Yoga hareketleri ile dikkat, denge ve esneklik artar. Çalışmalarla güçlenen beden, sağlıklı bir duruşa ve hareket bilincine ulaşır.

  * Yoga yaparken nefes çalışmaları sayesinde aldıkları  nefesleri fark ederek daha rahat, daha derin ve daha uzun nefes almayı öğrenirler. 

  * Yoga çalışmaları sırasında çocukların arkadaşları ile paylaşımları artar. Dolasıyla pek çok duygu ve düşünceyle karşılaşırlar. Arkadaşları ile aralarında benzerlikler ve farklılıklar olabileceğini anlarlar. Farklılıklara anlayış ve saygı duymayı öğrenirler.

  * Çocukların kendilerine ve çevrelerine karşı daha duyarlı ve barışçıl bireyler olmalarını sağlar. İletişim becerilerini ve problem çözme yeteneklerini geliştirir.

  * Kendilerine güvenmenin önemini kavrar ve kendilerine güvendiklerinde daha da başarılı olabileceklerini fark ederler. Çocukların kendilerini değerlendirmelerine de olanak tanır. Mutlu mu, mutsuz mu, ne hissediyor, arkadaşı ne hissediyor (empati) bunları da çözümleyebilirler.

  * Etkinlik sırasında bir çok kavramlar da öğretilir. Asanaları uygularken renkler (kelebek vb.), sayılar, büyük-küçük (büyük aslan-küçük aslan), hızlı-yavaş (yürüyüşler,hayvanlar-örümcek,kaplumbağa), uzun-kısa (ağaç,fil hortumu, zürafa boynu) gibi kavramlar çocuklara verilir.

  * Ayakta yapılan asanalar gücü ve dengeyi arttırırken konsantrasyonu da sağlar.

 
     ÇOCUKLARIN KAÇ YAŞINDAN İTİBAREN YOGAYA BAŞLAMASI DAHA UYGUN OLUR?
   
         Çocuklar; artık hamilelik yogası ile daha anne karnındayken yoga ile tanışıyor. Yurt dışında bebeklere doğduğu andan itibaren yoga      hareketleri yaptırılıyor. Bebeklik    yogası için hazırlanmış kitaplar mevcut. Bizim ülkemiz için bu çok yeni bir olgu. Ülkemizde yeni yeni ana okullarında çocuk yogası  uygulamaları başladı.     Çocuklar,deneyimli bir eğitmenle ve onları kontrol edebileceğiniz yaştan itibaren yoga yapabilirler.

      ÇOCUKLARA YOGA YAPTIRILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

         Çocuklarla çalışmak hem çok zor hem de çok eğlenceli.Çocuklardan ve onları korumaktan eğitmen sorumludur. Bu nedenle eğitmen  daima uyanık ve dikkatli olmalıdır. Katılan çocuk sayısı mutlaka eğitmenin kontrol altında tutabileceği sayıda olmalıdır. Çocukların oturuş  biçimleri, eğitmenin her çocuğu rahatça görebileceği pozisyonda olmalıdır. Mümkünse daire şeklinde oturtulmalıdır. Çocukların dikkat     süreleri kısıtlı olduğundan  ders saati ona göre ayarlanmalıdır. Eğitmen çocukların yaşlarına göre her alandaki gelişimsel  özellikleri iyi     bilmelidir. Sağlık problemleri olan çocuklar mutlaka bilinmeli ve her derste  dikkatle izlenmelidir. Çocukların ilgisini çekebilecek görsel işitsel objeler, oyuncaklar kullanılmalıdır. Çocuk sürekli olumlu pekiştiricilerle desteklenmeli, bol bol aferin sözcüğü kullanılmalıdır.     Duruşlarda düzeltmeler kesinlikle yapılmamalı, sadece vücutlarına zarar verebilecekleri hareketler ikaz edilmelidir. Her çocuğa ismi ile    hitap edilmeye çalışılmalıdır. Eğitmen olumlu bir ses tonunu kullanmalıdır. Çocukların ilgilerine göre ders akışı hemen değiştirebilmelidir.   Sınıf hijyenine ve temizlik kurallarına mutlaka dikkat edilmelidir.

 

 

                                                                                                                                                                                     ESRA HIZIROĞLU-SEDA GÜNALTAY
                                                                                                                                                                                                                   MAYIS 2016
                                                                                                                                                                                                                      ANKARA